Drinkwater
Het water wat bij jullie en bij mij uit de kraan komt is levensgevaarlijk, zeggen sommige bronnen op social media. Ook lees je af en toe berichten waarvan je denkt, is het echt zo erg? Als je thuis de kraan opendraait om een lekker koel glas water te pakken is dat zo vanzelfsprekend dat je er helemaal niet meer bij nadenkt. Je merkt pas wat je mist als de waterleiding om de een of andere reden even afgesloten is. De meeste mensen staan er ook helemaal niet bij stil waar het drinkwater vandaan komt en al helemaal niet wat er allemaal moet gebeuren voordat het (schoon) uit de kraan komt. Tijdens een droge periode hoor je weleens dat er een sproeiverbod voor de landbouw is. De waterleidingbedrijven verlagen in zo’n droge periode ook wel eens de druk op de waterleiding. Die maatregelen worden bewust genomen om het verbruik van water te verminderen.
Het schijnt wel zo te zijn dat het Nederlandse drinkwater een van de schoonste van de wereld is, maar dat wil nog niet zeggen dat het ook echt helemaal schoon is. Waterfilters, die door producenten aangeprezen worden, doen meestal helemaal niet wat ze beloven, ze zijn bovendien duur en om de zoveel tijd moeten de filters vervangen worden anders is het middel erger dan de kwaal.
De drinkwatervoorziening in Nederland is bijna aan zijn grens. Het drinkwater wordt gemaakt van grondwater, zoet oppervlaktewater en zout oppervlaktewater. Het eenvoudigste is om van grondwater drinkwater te maken. Het zuiveren van zoet- en zout oppervlaktewater tot het geschikt is als drinkwater kost veel meer moeite, dat komt door de slechtere kwaliteit van het zoet- en zout oppervlaktewater dan die van het grondwater.
De kwaliteit van de drinkwaterbronnen, het grondwater en het oppervlakte water, gaat volgens de Natuur en Milieu organisaties nog steeds achteruit. Je zult mij niet horen zeggen dat er weer net zoveel leven in het oppervlaktewater zit dan in de vijftiger jaren van de vorige eeuw, maar ik moet toch echt constateren dat er nu weer meer leven in het oppervlaktewater zit dan in de jaren tachtig van de vorige eeuw.
De vervuiling waar het nu meestal over gaat is rioolwater, mest, medicijnresten, nitraat, pesticiden, chloor, microplastics, pfas, parasieten en ik weet niet hoeveel soorten andere rotzooi en ziekmakende bacteriën. Ook de droogte van de laatste jaren speelt een rol net zoals de verzilting van het water in de drinkwaterbronnen. Daarbij komt ook nog eens een toenemende vraag naar drinkwater door de bevolkingsgroei en de groeiende economie.
Dat betekend dat het steeds moeilijker gaat worden om het water zo te filteren dat het aan de gestelde kwaliteitsnormen voor drinkwater blijft voldoen. Daarom pleiten de drinkwaterbedrijven voor extra maatregelen om dit probleem structureel aan te pakken.
Schoon drinkwater is in ons land een primaire, dat wil zeggen, een eerste levensbehoefte. Per persoon gebruiken we ongeveer 134 liter schoon drinkwater water per dag. Dat is 885 miljoen kubieke meter per jaar. Daarbij komt nog eens dat alle bedrijven bij elkaar nog eens een slordige 380 miljoen kubieke meter schoon drinkwater verbruiken. De industrie en de landbouw maken ook veelvuldig gebruik van grondwater en oppervlaktewater voor hun productieproces of voor koeling.
Als de klimaatverandering zich manifesteert zoals de wetenschappers hebben uitgezocht zullen lange en droge periodes vaker voor gaan komen. Veel hogere tempreraturen en minder regen hebben grote invloed op de bronnen voor het maken van drinkwater. Het grondwaterpeil zakt, het waterpeil van de rivieren daalt en niet te vergeten de verdamping neemt toe. Doordat er minder water door de rivieren stroomt neemt de verontreiniging per liter rivierwater enorm toe. Soms is het rivierwater dan zo verontreinigd dat het niet meer geschikt is om drinkwater van te maken. Men kan dan overgaan op het water uit waterbuffers, de zogenaamde spaarbekkens.
In diverse spotjes op radio en televisie worden we, overigens volkomen terecht, opgeroepen om zuinig te zijn met drinkwater. De slogan van Waterleiding Maatschappij Limburg is niet voor niets: “Rustig aan met de kraan”.
Ger Theeuwen