WhatsApp-fraude aan opmars bezig

Nederland wordt steeds veiliger. Althans, dat beweert het CBS, dat in 2020 en 2021 over de hele linie een daling van het aantal misdrijven constateerde. Zo lag het aantal woninginbraken in 2021 lager dan in het voorgaande jaar, waarin het aantal inbraken ook al fors lager was dan in het voorgaande jaar. Niet alle vormen van misdaad zijn echter gedaald. Bepaalde vormen van online oplichting en fraude zijn aan een opmars bezig. Internet is natuurlijk al lang gemeengoed en ook vrijwel iedereen heeft een smartphone, al dan niet met sim only-abonnement met databundel. Voor criminelen vooral een mooie kans, want tussen al die mensen met internet op hun telefoon zit vast wel iemand die je geld afhandig kan maken. In 2020 al registreerde de politie een forse toename van deze vorm van oplichting en die zette in 2021 door. Al komen traditionele vormen van oplichting natuurlijk ook nog steeds voor.

Wat is WhatsApp-fraude?

Fraude via WhatsApp kan vele vormen aannemen, maar werkt in de praktijk als volgt. Iemand krijgt een WhatsApp-bericht van een onbekend nummer. Het bericht bevat vaak tekst alsof het een bekende of familielid is. Iets als: ‘Hoi mam, heb mijn telefoon vanmiddag in het water laten vallen. Dit is mijn nieuwe nummer, de oude kun je weggooien.’ Vaak volgt er dan snel een (dringende) vraag om geld. Een rekening die nog even betaald moest worden of iets anders dat urgent is. Daarvoor vraagt deze ‘bekende’ niet om geld over te maken naar een bekend rekeningnummer, maar direct, via een betaallink. Het gaat vaak om honderden euro’s. Oplichters nemen soms echter ruim de tijd om vertrouwen te scheppen en weten soms meer dan tienduizend euro afhandig te maken op deze manier.

Hilarische interacties

Wie wat meer tijd doorbrengt op diverse sociale media heeft ongetwijfeld een beeld bij WhatsApp-fraude, omdat er vaak hilarische interacties uit voortkomen die dan ook veel gedeeld worden. Voor de fraudeurs in kwestie maakt het echter weinig uit. Zij zijn anoniem en de pakkans is laag. Daarnaast richten zij zich op grote aantallen mensen en gokken ze erop dat er altijd wel iemand toehapt, zoals vaak het geval is met online vormen van oplichting. Voor wie slachtoffer wordt van deze praktijken is het dan ook minder hilarisch.

Oplichting

Volgens de politie worden vooral vijftigplussers slachtoffer van WhatsApp-fraude en gerelateerde vormen van oplichting. Dat wil overigens niet zeggen dat zij ook het bewuste doelwit zijn van de oplichters. Zij proberen willekeurige nummers uit en gokken erop dat zij met een bericht van een vermeende zoon, dochter of partner bij iemand de juiste snaar weten te raken. Vaak blijken dit mensen die net iets minder digitaal vaardig zijn en dus minder goed een inschatting kunnen maken van de betrouwbaarheid van een bericht.